Jak wskazuje Minister Rodziny i Polityki Społecznej, wdrożona do polskiego porządku prawnego tzw. dyrektywa rodzicielska przewiduje indywidualne prawa związane z urlopem ojcowskim, rodzicielskim i opiekuńczym, a także elastyczną organizację pracy dla pracowników będących rodzicami oraz opiekunami. Przepisy zachęcają do równego dzielenia się obowiązkami opiekuńczymi pomiędzy kobietami i mężczyznami.

Najważniejsze zmiany w zakresie urlopu rodzicielskiego to m.in.:

• wprowadzenie dla pracownic i pracowników indywidualnego prawa do urlopu rodzicielskiego,
• podwyższenie łącznego wymiaru tego urlopu dla obojga rodziców do 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, podwyższenie łącznego wymiaru urlopu dla obojga rodziców dzieci ciężko chorych o dodatkowe 24 tygodnie, tj. do 65 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka,
• uniezależnienie prawa do urlopu rodzicielskiego od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu,
• wprowadzenie w ramach wymiaru urlopu rodzicielskiego nieprzenoszalnej części tego urlopu w wymiarze do 9 tygodni dla każdego z rodziców, co oznacza możliwość skorzystania przez każdego z rodziców z maksymalnie 32/34 tygodni tego urlopu,
• ustalenie wysokości zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu rodzicielskiego na poziomie 70% podstawy wymiaru zasiłku.

Nowością w przepisach jest możliwość skorzystania z bezpłatnego urlopu opiekuńczego. Taki urlop przysługuje w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym i będzie go można wykorzystać w celu zapewnienia opieki najbliższym członkom rodziny, którzy wymagają wsparcia z poważnych względów medycznych.

Nowe przepisy przewidują również możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej – w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym – w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika, z zachowaniem za czas tego zwolnienia prawa do połowy wynagrodzenia (obliczanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy).

Wprowadzone przepisy umożliwiają także szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy poprzez m.in. pracę zdalną, elastyczne rozkłady czasu pracy i pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Nowelizacja przewiduje także możliwość szerszego skorzystania z elastycznej organizacji pracy przez rodziców opiekujących się dzieckiem do 8 lat oraz opiekunom, tj. pracownikom zapewniającym opiekę lub wsparcie krewnemu lub osobie zamieszkującej z pracownikiem w tym samym gospodarstwie domowym, którzy wymagają opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.